Podział majątku wspólnego małżonków

Rozwód, którego skutkiem jest ustanie związku małżeńskiego, niesie za sobą szereg problemów, które trzeba uregulować pod względem prawnym. Jedną z najważniejszych kwestii jest podział  wspólnego dorobku dotychczasowych współmałżonków.

Jakie zasady rządzą podziałem majątku wspólnego małżonków oraz co sąd bierze pod uwagę orzekając w tego rodzaju sprawach wyjaśni niniejszy artykuł.

Małżeńska wspólność majątkowa

Wraz z zawarciem związku małżeńskiego, co do zasady, pomiędzy jego stronami powstaje ustawowa wspólność majątkowa. Do jej powstania nie dojdzie, tylko w przypadku, gdy pomiędzy małżonkami zostanie zawarta umowa majątkowa małżeńska, ustanawiająca ustrój rozdzielności majątkowej, bądź też, gdy w chwili zawarcia małżeństwa jedno z małżonków jest ubezwłasnowolnione lub została ogłoszona jego upadłość – w takiej sytuacji z mocy samego prawa obowiązuje przymusowy ustrój rozdzielności majątkowej.

Przedmiotem małżeńskiej wspólności majątkowej są wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub też tylko przez jednego z nich.

Zalicza się do niej zarówno dochody uzyskane z majątku wspólnego, jak również z majątków osobistych współmałżonków, jak na przykład z tytułu czynszu najmu lokalu mieszkalnego, stanowiącego osobistą własność danego małżonka. Obejmuje ona w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków oraz kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne, które zostały zewidencjonowanych na specjalnym subkoncie (art. 31 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Majątek wspólny tworzą więc wszystkie te wartości, które nie wchodzą w skład majątku osobistego każdego ze współmałżonków.

Na majątek osobisty małżonka, składają się te wszelkie dobra, które nabył on przed wstąpieniem w związek małżeński, a także te, które otrzymał na podstawie dziedziczenia lub darowizny. Dotyczy to także uzyskanego odszkodowania z tytułu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, a także z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, za wyjątkiem jednak renty należnej poszkodowanemu z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość. Majątek osobisty obejmuje również prawa autorskie i pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy, prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, dobra uzyskane jako nagroda za osobiste osiągnięcia, wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków, przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku osobistego oraz przedmioty użytku osobistego (art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego – wspólność majątkowa pomiędzy małżonkami jest współwłasnością łączną, a więc ma charakter bez udziałowy, co powoduje, że wszelkie, nabyte w trakcie trwania małżeństwa składniki stanowiące przedmiot majątku wspólnego, przysługują obojgu małżonkom w sposób niepodzielny, nie zaś w określonej proporcji ułamkowej.  Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, jak również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku ( art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ).

Ustanie małżeńskiej wspólności majątkowej

Małżeńska wspólność majątkowa, zarówno ustawowa, jak i umowna, przestaje istnieć z chwilą ustania związku małżeńskiego poprzez rozwód, orzeczony wyrokiem sądu. Ustanie wspólności ustawowej dotyczy całego majątku, który był nią objęty i nie może ograniczać się do poszczególnych przedmiotów majątkowych wchodzących w jej skład.

Z chwilą ustania wspólności majątkowej, co do zasady, istniejąca pomiędzy małżonkami współwłasność łączna, obejmująca cały ich majątek wspólny, z mocy samego prawa zamienia się we współwłasność ułamkową, zaś każdy z małżonków uprawniony jest do żądania jej zniesienia poprzez dokonanie podziału majątku wspólnego.

Wniosek o dokonanie tego podziału może zostać złożony przez osobę uprawnioną w każdym czasie, albowiem jako roszczenie o zniesienie współwłasności, zgodnie z art. 220 k.c., nie ulega ono przedawnieniu. Dodać także trzeba, że przedmiotowego uprawnienia nie można się zrzec, gdyż ma ono niezbywalny charakter (art. 57 § 1 k.c.).

Najpóźniej podziału majątku wspólnego dokonać można przy okazji działu spadku, a więc po śmierci jednego z dotychczasowych małżonków.

Prawne sposoby podziału majątku wspólnego małżonków po rozwodzie

Po ustaniu wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami wskutek orzeczenia rozwodu, podział ich majątku wspólnego może nastąpić:

1) w drodze umowy,

lub

2) w drodze postępowania sądowego.

W każdym z tych przypadków podział majątku wspólnego może nastąpić przy zastosowaniu takich  sposobów zniesienia współwłasności, jak podział rzeczy wspólnej (podział w naturze), przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli oraz licytacyjną sprzedaż rzeczy wspólnej (podział cywilny). Dopuszczalne jest także kumulowanie wszystkich tych sposobów.

Są one uregulowane w art. 211 – 212 Kodeksu cywilnego oraz art. 621 – 625 Kodeksu postępowania cywilnego.

Umowny podział majątku wspólnego małżonków

Umowa o podział wspólnego majątku może zostać zawarta tylko i wyłącznie w przypadku, gdy dotychczasowi małżonkowie są w pełni zgodni co do sposobu, w jaki ma to nastąpić. Nie może zachodzić również oczywiście sprzeczność takiej umowy z prawem i zasadami współżycia społecznego. Sama umowa może zostać zawarta w dowolnej formie. Wystarczy w tym przypadku kontrakt pisemny, w którym małżonkowie wymienią przedmioty podlegające podziałowi, wskażą wartość jaką posiadają oraz określą sposób ich podziału. W razie, gdy wartość uzyskanych przez jedną ze stron elementów majątkowych  nie jest równa, umawiający się mogą ustalić odpowiedni sposób koniecznych dopłat czy spłat w celu ich wyrównania.

W przypadku, gdy przedmiotem podziału jest nieruchomość, wówczas niezbędne jest sporządzenie aktu notarialnego. W przeciwnym razie zawarta umowa będzie nieważna z mocy samego prawa i nie wywoła żadnych skutków prawnych. Tak samo jest w przypadku prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa, do przeniesienia którego wymagana jest taka właśnie forma szczególna.

Zawarcie umowy o podział majątku wspólnego umożliwia szybkie i „bezbolesne” rozwiązanie ewentualnych sporów pomiędzy małżonkami w tym zakresie, zaś jedynymi kosztami są te, które  przewiduje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (j.t. Dz.U. z 2020 r., poz. 1473). Zgodnie z tym aktem prawnym opłata notarialna uzależniona jest od wartości dzielonego majątku.

I tak, zgodnie z § 3 rozporządzenia, maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi od wartości majątku:

– do 3.000 zł – 100 zł,

– powyżej 3.000 do 10.000 zł – 100 zł plus 3 proc. od nadwyżki powyżej 3.000 zł,

– powyżej 10.000 do 30.000 zł – 310 zł plus 2 proc. od nadwyżki powyżej 10.000 zł,

– powyżej 30.000 do 60.000 zł – 710 zł plus 1 proc. od nadwyżki powyżej 30.000 zł,

– powyżej 60.000 do 1.000.000 zł – 1.010 zł plus 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60.000 zł,

– powyżej 1.000.000 do 2.000.000 zł – 4.770 zł plus 0,2 proc. od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł,

– powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł plus 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł.

Za każdy odpis i wypis aktu notarialnego, trzeba zapłacić 6 zł od każdej rozpoczętej strony (§ 12 rozporządzenia).

Sądowy podział majątku wspólnego małżonków

Wniosek

Jeżeli dotychczasowi współmałżonkowie nie są w stanie dojść do porozumienia w przedmiocie sposobu podziału majątku wspólnego, niezbędne jest pozostawienie sprawy do rozstrzygnięcia przez sąd.  Odpowiedni wniosek może złożyć każdy z nich, przy czym należy to zrobić w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce położenia majątku.

We wniosku konieczne jest wskazanie składników (przedmiotów i praw), jakie wchodzą do majątku wspólnego i które mają podlegać podziałowi. Może to przybrać formę np. spisu rzeczy ruchomych, które należą do majątku wspólnego małżonków.

Jeśli w skład majątku wspólnego wchodzi nieruchomość, niezbędne jest wskazanie jej dokładnego położenia, powierzchni, a także przeznaczenia. Należy również przedstawić dowody, które potwierdzają stan prawny nieruchomości  (art. 680 § 2 w zw. z art. 567 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego), przez co należy rozumieć przede wszystkim odpis z księgi wieczystej, który korzysta z domniemania, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym, co wynika wprost z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (j.t. Dz. U. z 2019 r. poz. 2204). Istotne jest, że wydruki treści wyświetlonych w trybie przeglądania księgi wieczystej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego nie mają mocy dokumentów wydanych przez sąd, a tym samym nie posiadają odpowiedniej mocy dowodowej (art. 36 (4) ust. 7 ustawy o księgach wieczystych i hipotece).

Zgodnie z zasadami obowiązującymi przy składaniu pism procesowych, wnioskodawca, będący jednym z małżonków, powinien przedstawić swoją propozycję co do sposobu podziału majątku wspólnego, w tym wskazać, które ze składników majątkowych chce otrzymać.

Wszystkie żądania objęte złożonym w sądzie wnioskiem o podział majątku wspólnego, powinny zostać określone w sposób jak najbardziej precyzyjny, zgodnie z takimi samymi wymaganiami jak w wypadku złożenia pozwu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 1997 r., II CKN 395/97, LEX nr 50532; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2012 r., I CSK 323/11, LEX nr 1164719). Ich niezgłoszenie w toku sprawy o podział majątku w celu kompleksowego załatwienia wszelkich kwestii spornych między byłymi małżonkami zagrożone jest prekluzją, powodującą utratę prawa strony do ich dochodzenia w odrębnym procesie (art. 618 § 3 k.p.c. w zw. z art. 688 i art. 567 § 3 k.p.c.).

Wniosek musi także zawierać określenie wartości przedmiotu sprawy. Stanowi ją wartość wszystkich mających podlegać podziałowi składników majątku wspólnego.

Nierówny podział majątku po rozwodzie

Co do zasady, przyjmuje się, że udziały w majątku wspólnym obojga dotychczasowych współmałżonków są równe, jednakże elementem wniosku o podział majątku może być żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, jeżeli przemawiają za tym ważne powody, zgodnie z art. 43 § 2 k.r.o.

W takim wypadku sąd może ustalić udziały w majątku wspólnym, z uwzględnieniem stopnia w którym każdy z małżonków przyczynił się do jego powstania, przy czym przy ocenie takiego stanu rzeczy bierze się pod uwagę także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.

Za ważne powody uzasadniające nierówny podział majątku po rozwodzie uznaje się całokształt okoliczności przemawiających za tym, że przeciwne rozwiązanie będzie niesłuszne ze względów moralnych i etycznych.

Zgodnie z ustalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego – art. 43 § 2 k.r.o. formułuje dwie przesłanki ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, które muszą wystąpić łącznie i które pozostają do siebie w takim wzajemnym stosunku, że żadne „ważne powody” nie stanowią podstawy takiego orzeczenia, jeżeli stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego jest równy, a jednocześnie nawet różny stopień przyczynienia się małżonków do powstania tego majątku nie stanowi podstawy ustalenia nierównych udziałów, jeżeli nie przemawiają za tym „ważne powody”.

Innymi słowy, wyróżnienie przez ustawodawcę tych dwu przesłanek sprawia, że sam nierówny stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego nie może być uznany za ważny powód w rozumieniu komentowanego przepisu. (postanowienie Sądu Najwyższego z 24 kwietnia 2013 r., IV CSK 553/12, niepublikowane).

W orzecznictwie zdefiniowano ważne powody na gruncie art. 43 § 2 k.r.o. jako okoliczności, które oceniane z punktu widzenia zasad współżycia społecznego sprzeciwiają się przyznaniu jednemu z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do której powstania ten małżonek nie przyczynił się. Podkreśla się przy tym, że ocena ważnych powodów ma nie tylko aspekt majątkowy, ale również etyczny, co wyraża się w postulacie dokonywania ich oceny przy uwzględnieniu zasad współżycia społecznego. Wskazano jednak trafnie, że nie chodzi tu o winę w rozkładzie pożycia, ale o winę odnoszoną do nieprzyczyniania się lub przyczyniania się w mniejszym stopniu niż to wynika z możliwości małżonka do zgromadzenia majątku wspólnego (postanowienie Sądu Najwyższego z 8 lutego 2018 r., II CNP 11/17, niepublikowane).

Podkreślić trzeba, że sąd dokonując oceny stanu faktycznego danej sprawy, w każdym przypadku bierze pod uwagę możliwości zarobkowe danego małżonka. Tym samym nierówny podziału majątku, może nastąpić gdy jedna ze stron, pomimo że miała takie możliwości nie przyczyniała się we właściwym stopniu do powstania majątku wspólnego.

Zwrot  wydatków i nakładów

Każdy z małżonków, może w złożonym wniosku żądać zwrotu wydatków i nakładów poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny (art. 45 § 1 k.r.o. i art. 567 § 1 k.p.c.). Każdy z małżonków powinien także zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód.

Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

Na wnioskodawcy spoczywa pełny obowiązek udowodnienia swoich twierdzeń w tym zakresie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntował się pogląd, zgodnie z którym istnieje domniemanie przynależności do majątku dorobkowego przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, zaś przynależność określonych przedmiotów do majątku osobistego obowiązany jest udowodnić zainteresowany tym małżonek (wyroki: z dnia 11 września 1998 r., I CKN 830/97, niepublikowany,  z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK 397/03 niepublikowany, z dnia 16 kwietnia 2003 r., II CKN 1409/00, OSNC 2004 r., nr 7-8, poz. 113, z dnia 30 czerwca 2004 r., IV CK 513/03, niepublikowany oraz postanowienie z dnia 6 lutego 2003 r., IV CKN 1721/00 niepublikowane).

Jednocześnie jednak wskazuje się, że domniemanie powyższe można obalić przez wykazanie, iż nabycie przedmiotu majątkowego nastąpiło ze środków finansowych stanowiących majątek osobisty (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 2001 r., II CKN 1194/00, niepublikowany).

Żądanie rozliczenia pobranych pożytków i korzystania ze wspólnej rzeczy ponad udział oraz rozliczenia spłaconych długów.

We wniosku o podział majątku wspólnego zawarte może być również żądanie rozliczenia pobranych po ustaniu wspólności pożytków lub innych przychodów z majątku wspólnego, jak również rozliczenia spłaconych długów, zgodnie z art. 686 w zw. z art. 567 § 3 k.p.c.

W przypadku, gdy wspólny majątek przynosi określone dochody, zgodnie z prawem powinny one przypaść obojgu byłym małżonkom w odpowiedniej proporcji do udziałów, jakie w nim posiadają. W myśl art. 206 k.c. każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Jeżeli więc jeden ze współwłaścicieli zostaje pozbawiony takiej możliwości, przysługuje mu roszczenie uwzględnienia tego w ramach podziału majątku.

Zgodnie z ustalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, „współwłaściciel może domagać się od pozostałych współwłaścicieli korzystających z rzeczy wspólnej z naruszeniem art. 206 k.c. w sposób wyłączający jego współposiadanie, wynagrodzenia za korzystanie z tej rzeczy na podstawie art. 224 § 2 k.c. lub art. 225 k.c. O wysokości należnego uprawnionemu współwłaścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy oraz czas bezprawnego współposiadania i korzystania z rzeczy przez innego współwłaściciela. Roszczenie o wynagrodzenie za bezprawne korzystanie z rzeczy wspólnej przez innego współwłaściciela może być dochodzone zarówno obok roszczenia o zwrot pożytków (art. 207 k.c.), jak i samodzielnie, nawet wtedy, gdy żadne pożytki lub inne przychody nie zostały przez bezprawnie władającego współwłaściciela pobrane. Taki współwłaściciel pozbawiony lub bezprawnie niedopuszczony do współposiadania, i korzystania z rzeczy wspólnej, może też dochodzić zarówno dopuszczenia do współposiadania, jak i wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z rzeczy przez innych współwłaścicieli, gdyż takie roszczenie, jeżeli powstanie – ma charakter samodzielny a nie akcesoryjny” (uchwała siedmiu sędziów z dnia 19 marca 2013 r., sygn. III CZP 88/12).

W przypadku więc, gdy jeden z byłych małżonków zajmuje, w sposób wyłączny i wbrew woli drugiego wspólny lokal mieszkalny lub osiąga dochód z niego poprzez pobieranie czynszów najmu, nie dzieląc się tymi dochodami z byłym współmałżonkiem, ten ostatni uprawniony jest  do żądania rozliczenia powstałych z tego tytułu roszczeń.

Każdy z byłych współmałżonków ma także prawo do odpowiedniego rozliczenia długów spłaconych przez byłego małżonka po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, a powstałych w czasie trwania małżeństwa. Zgodnie z art. 46 k.r.o., w sprawach nieunormowanych w artykułach poprzedzających, do podziału majątku, który był objęty wspólnością ustawową, stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku. W myśl art. 1035 k.c., do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Art. 207 k.c. stanowi zaś, że pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Z powyższych przepisów wynika, że wszelkie zobowiązania małżeńskie powinny być, co do zasady, spłacane w częściach równych, a więc po połowie. Jeśli małżonkowie w trakcie trwania małżeństwa zaciągnęli zobowiązania, a następnie ich spłacenia dokonał tylko jeden nich, przysługuje mu roszczenie o zwrot połowy zapłaconej kwoty.

W powyższym trybie nie podlegają rozliczeniu długi, które zostały spłacone w czasie trwania ustroju wspólności majątkowej, zaciągnięte przez jednego z małżonków na majątek wspólny po ustaniu wspólności majątkowej, jak również takie, które powstały w czasie trwania wspólności majątkowej i zostały zaciągnięte przez jednego z małżonków, jeżeli dłużnikiem w stosunku do wierzyciela był tylko właśnie ten małżonek.

W powyższym kontekście, wskazać należy, że zgodnie z ustalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego – w razie podziału majątku wspólnego i przyznania jednemu z małżonków własności nieruchomości obciążonej hipoteką, w dalszym ciągu obydwaj małżonkowie pozostają stronami umowy kredytowej. Tym samym, wierzyciel kredytowy uprawniony jest do dochodzenia zapłaty kwot należnych rat od każdego z małżonków. W przypadku, gdy jedna ze stron dokonała całkowitej spłaty kwoty na jaką opiewał kredyt hipoteczny, może ona żądać zwrotu połowy tej sumy od drugiej strony.

Ogólne zasady postępowania o podział majątku wspólnego małżonków

Sąd rozpoznający daną sprawę zobowiązany jest do zachowania odpowiedniej kolejności metod podziału majątku wspólnego małżonków. Tym samym, w przypadku, gdy możliwe jest dokonanie fizycznego podziału majątku wspólnego byłych małżonków w taki sposób, aby każdy z nich otrzymał ściśle określone ruchomości i inne składniki majątkowe, w tym wyodrębnią część rzeczy nieruchomej, to sposób ten ma pierwszeństwo przed pozostałymi. Dopiero, gdy podziału w naturze nie można przeprowadzić, stosuje się pozostałe metody.

Sąd w trakcie postępowania ocenia stan składników majątkowych z chwili zniesienia wspólności małżeńskiej. Liczy się więc data orzeczenia rozwodu lub ustanowienia rozdzielności majątkowej. Wartość poszczególnych przedmiotów majątkowych przyjmuje się natomiast z chwili orzekania.

Podział fizyczny rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków oraz przyznanie rzeczy jednemu z nich

Podział ten polega na rozdzieleniu przez sąd pomiędzy byłych małżonków poszczególnych składników  wchodzących w skład majątku wspólnego. Jeżeli występują różnice w zakresie ich wartości, wówczas sąd zarządza ich odpowiednie wyrównanie poprzez dopłaty pieniężne w proporcjonalnej wysokości.

Zgodnie z ustalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej sąd nie może przyznać uczestnikowi postępowania prawa majątkowego bez jego zgody i zasądzić od niego na rzecz innego uczestnika spłaty lub dopłaty. Bez znaczenia są tu przyczyny odmowy zgody i wszelkie inne okoliczności (postanowienie z dnia 4 listopada 1998 r., II CKN 347/98, z dnia 8 sierpnia 2003 r., V CK 174/02 i z dnia 14 listopada 2012 r., II CSK 187/12).

Licytacyjna sprzedaż rzeczy wspólnej

W sytuacji, w której żaden ze współmałżonków nie wyrazi zgody na przyznanie mu konkretnego przedmiotu wchodzącego w skład majątku wspólnego, sąd zobowiązany jest do zarządzenia jego sprzedaży na licytacji. Odbywa się to  według zasad właściwych dla postępowania egzekucyjnego i dokonywane jest przez komornika, po uprzednim dokonaniu biegłego sądowego wyceny wartości rynkowej składnika majątkowego, który ma zostać sprzedany. Koszty wyceny pokrywane są przez współmałżonków.

Podlegające sprzedaży ruchomości wystawiane są na pierwszym terminie licytacji za cenę odpowiadającą 3/4 wysokości wartości ustalonej przez biegłego. W drugim terminie rzecz wystawiana jest za jedynie połowę swojej wartości.

W przypadku nieruchomości, zasadą jest, iż na  pierwszą licytację wystawiane są one za trzy czwarte wartości, natomiast na drugim terminie – za dwie trzecie.

Koszty komornicze pokrywa się z ceny ceny uzyskanej ze sprzedaży przedmiotu wchodzącego w skład majątku wspólnego.

Koszty sądowego podział majątku wspólnego małżonków

Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – opłata stała od wniosku o wszczęcie postępowania o podział majątku wspólnego, wynosi 1. 000, 00 zł. Jeżeli małżonkowie osiągnęli porozumienie co do jego sposobu, koszty są znacznie mniejsze, albowiem opłata wynosi jedynie 300, 00 zł.